ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ، ﺷﻬﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺯﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ

ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ، ﺷﻬﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺯﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ
ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻭ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎﯼ ﺑﺎ
ﻗﺪﻣﺖ ﺷﺮﮐﺘﯽ ﻭ ﺷﺨﺼﯽ، ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﯼ ﺗﻪ ﻟﻨﺠﯽ ﻭ
ﻧﺨﻠﺴﺘﺎﻥﻫﺎﯼ ﻣﻘﺎﻭﻡ، ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎﻥ
ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﮐﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﯾﺎ ﻋﺒﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ
ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮ
ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ
ﺩﻭﻡ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺑﻮﺩﻩ ‌ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮ ﮔﺬﺍﺭﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﮐﺎﻓﯽ ﺍﺳﺖ
ﮔﺸﺘﯽ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﺰﻧﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺗﺮﯾﻦ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ
ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ . ﺍﺯ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺗﺎ ﺁﺛﺎﺭ
ﺍﻣﺮﻭﺯﯼ .
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ
ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﻋﻤﺮ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻋﻤﺮ ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ
ﻧﻔﺖ ‏( 1287‏) ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ
ﺳﺎﻟﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎ، ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻥ
ﭘﺮﻭﮊﮐﺘﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﯿﻠﻢ ﭘﺨﺶ ﻣﯽﺷﺪ. ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺷﯿﺮﯾﻦ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺘﯽ 80 ﺳﺎﻟﻪ ﯾﮏ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎﻫﺎﯼ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1310 ﺩﺭ
ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ 700 ﻧﻔﺮ ﺗﻮﺳﻂ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻭ ﯾﮏ ﺗﺎﺟﺮ ﻫﻨﺪﯼ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﺳﯿﻨﻤﺎ
ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﯿﻨﻤﺎﯼ ﻏﯿﺮﺩﻭﻟﺘﯽ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ، ﺍﯾﻦ
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺠﺎﺭﯼ ﺷﻬﺮ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻣﯿﺮﯼ
ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﺷﻬﯿﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ
ﺩﻭﻡ، ﺑﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ، ﺍﯾﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎ
ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ، ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺷﯿﺮﯾﻦ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ 17 ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺳﺎﻝ 85 ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ
15626 ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪ.
ﻣﺴﺠﺪ ﺭﻧﮕﻮﻧﯽﻫﺎ
ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﮐﺎﺭﮐﻨﺎﻥ
ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ ﺭﻧﮕﻮﻥ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ
ﻟﺤﺎﻅ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﻋﺒﺎﺩﺗﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻦ ﻫﺎﯼ ﺷﺮﮐﺖ
ﻧﻔﺖ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺍﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ، ﺳﺎﺧﺖ
ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﮐﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﯽ ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯ
ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1299 ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﺑﻨﺎﯼ ﺁﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﺑﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﯾﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺍﯾﻦ ﻣﮑﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻋﺒﺎﺩﺗﮕﺎﻩ
ﺳﯿﮏﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻭ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ
ﺁﻥ ﻣﺴﺠﺪ ﺭﻧﮕﻮﻧﯽﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ‌ ﺍﺳﺖ.
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﻧﻔﺖ
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺎﻫﺎﯼ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ
ﻃﺮﺍﺣﯽ ﮐﻠﯽ ﺁﻥ ﺗﺪﺍﻋﯽ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻫﯿﺒﺖ ﯾﮏ ﺷﯿﺮ
ﻧﺸﺴﺘﻪ ‌ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻗﺪﯾﻢ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺷﻬﺮ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﻧﻔﺖ ﭘﯿﺶ
ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺩﻭﻡ ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺗﺎﺝ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
1323 ﮔﺸﺎﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ. ﺍﯾﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯼ ﺁﺟﺮ ﻗﺮﻣﺰ
ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ، ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻮﺍﺭﺩﻩ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ
ﺗﺎﺭﯾﺦ 10 ﺩﯼ 1381 ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩﺀ ﺛﺒﺖ 7042 ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﻞ ﮐﺎﺑﻠﯽ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﭘﻞ ﮐﺎﺑﻠﯽ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺧﺸﮑﯽ
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﮐﻮﯼ
ﻓﺮﻫﻨﮕﯿﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﺭﺍﯾﺞ ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ
‏(ﺗﺎﻧﮑﯽ ﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ‏) ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎﯼ
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻭﺭﺩﯼﻫﺎﯼ ﺍﺻﻠﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﭘﻞ ﺍﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ
ﺑﻬﻤﻨﺸﯿﺮ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ
ﻣﻮﺯﻩ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ
ﻣﻮﺯﻩ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1328 ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﺎﺭﯼ
ﺳﻨﺘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﮔﻨﺒﺪﯼ ﺑﻪ
ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ 5/22 ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﮔﻨﺒﺪ ﺩﺍﻧﯿﺎﻝ ﻧﺒﯽ
ﺩﺭ ﺷﻮﺵ ﺍﺳﺖ .
ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺯﻩ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﺛﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻭ
ﺁﺛﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﺘﺄﺧﺮ ﺗﺎ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭﯾﻪ ﻭ ﻧﯿﺰ
ﺁﺛﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﮐﺎﺭﮔﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻫﻨﺮﻫﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ ﮔﻮﺷﻪ
ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ .
ﭘﻞ ﮐﺎﺑﻠﯽ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ
ﭘﻞ ﮐﺎﺑﻠﯽ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﭘﻞ ﮐﺎﺑﻠﯽ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺧﺸﮑﯽ
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﮐﻮﯼ
ﻓﺮﻫﻨﮕﯿﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﺭﺍﯾﺞ ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ
‏(ﺗﺎﻧﮑﯽ ﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ‏) ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎﯼ
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻭﺭﺩﯼﻫﺎﯼ ﺍﺻﻠﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﭘﻞ ﺍﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ
ﺑﻬﻤﻨﺸﯿﺮ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ.
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺭﮐﺲ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺭﮐﺲ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎﻡ 28 ﻣﺮﺩﺍﺩ 1357 ﻭ
ﺩﺭ ﺣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻓﯿﻠﻢ ﮔﻮﺯﻥﻫﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺁﺗﺶﺳﻮﺯﯼ ﮔﺮﺩﯾﺪ ﻭ
ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ
ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ .
ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺕ ﺣﺎﮐﯽ ﺍﺯ ﻋﻤﺪﯼ ﺑﻮﺩﻥ ﺣﺮﯾﻖ ﺑﻮﺩ. ﺍﯾﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ
ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﻋﺖ
ﺑﺨﺸﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺷﺪ. ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺰ
ﺗﻨﺪﯾﺲ ﭼﯿﺰﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﮑﺎﻥ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﮐﻠﯿﺴﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﯽ ﻣﺴﺠﺪ
ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﺳﻮﺭﺕ ﮔﺎﺭﺍﭘﺖ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1319 ﺳﺎﺧﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﯾﻦ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺁﺳﯿﺐ ﺩﯾﺪ ﺍﻣﺎ
ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﺎﺩ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﯼ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﺮﻣﺖ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻧﺪﮎ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﻣﺮﺍﺳﻤﯽ
ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺑﺎ
ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺍﺩﺏ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ، ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺳﺖ، ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﺍﺭﺍﻣﻨﻪ
ﮔﺮﯾﮕﻮﺭﯼ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﻻﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﺍﺭﺍﻣﻨﻪ ﻣﻘﯿﻢ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺍﯾﻦ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﺍﺭﺍﻣﻨﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ
ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ، ﺑﻠﮑﻪ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺩﺭ
ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺩﻭ ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ : ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ
ﮐﺮﯾﺴﺘﻮﻓﺮ، ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﯾﻢ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1928
ﻣﯿﻼﺩﯼ ‏( 1306 ﻫﺠﺮﯼ ﺷﻤﺴﯽ‏) ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺘﻌﻠﻖ
ﺑﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻥ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﻮ