توجه به کلام خداوند سبحان و اندیشیدن در آن
✍چون ظلم كوچك نیز از سوى خداى بزرگ، به منزله ى ظلم زیاد است، لذا كلمه ى «ظلاّم» به كار رفته است كه به معناى بسیار ظلم كننده مى باشد.
ریشه ى حوادث تلخ و شیرین را در عملكرد خود جستجو كنید. «مَن عمل صالحا فلنفسه و من اساء فعلیها» وبه دیگران نسبت ندهید:
به خدا نسبت ندهید. چنانكه قرآن مى فرماید: همین كه انسان را پروردگارش آزمایش و اكرام نماید، گوید: پروردگارم مرا گرامى داشته و در شرایط دیگر گوید: پروردگارم مرا خوار كرد. «ربّ اكرمن... ربّ اهانن» امّا قرآن پاسخ مى دهد: چنین نیست بلكه خوارى شما به خاطر آن است كه به یتیم و مسكین رسیدگى نكردید. «كلا بل لا تكرمون الیتیم»(64)
به مردم نسبت ندهید. چنانكه در قیامت مستضعفان به مستكبران مى گویند: «لولا انتم لكنا مؤمنین»(65) شما مقصّرید، اگر شما نبودید، ما ایمان مى آوردیم.
به نیاكان منسوب نسازید. هنگامى كه به منحرفان گفته مى شود از آنچه خداوند نازل كرده پیروى كنید گویند: «نتّبع ما وجدنا علیه آباءنا»(66) ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته ایم پیروى مى كنیم.
به انبیا نسبت ندهید. چنانكه كفّار انبیا را مقصّر مى دانستند و به آنان مى گفتند: «انّا تطیّرنا بكم»(67) ما وجود شما را شوم مى دانیم و تمام بدبختى هاى ما از سوى شماست.
به والدین منسوب ندانید. همان گونه كه قرآن انسان را داراى اختیار دانسته و حدودى را براى اطاعت از والدین مقرّر كرده و مى فرماید: «وان جاهداك لتشرك بى ما لیس لك به علم فلاتطعهما»(68) اگر پدر و مادرت تلاش كردند كه بدون علم به سراغ غیر خدا روى، هرگز از آنان اطاعت مكن.
به معبودها نسبت ندهید. چنانكه قرآن مى فرماید: «لا ینفعكم شیئاً و لا یضرّكم»(69) این بت ها هیچ سود و زیانى به شما نمى رسانند.
به جنسیّت و مرد و زن بودن نسبت ندهید. زیرا قرآن مى فرماید: «مَن عمل صالحاً»(70) یعنى اصل عمل است، از هر كس كه صورت پذیرد.
به شیطان نسبت ندهید. چنانكه شیطان مى گوید: مرا مقصّر ندانید و ملامت نكنید، بلكه خودتان را سرزنش كنید، «دعوتكم فاستجبتم»(71) این شما هستید كه دعوت مرا با آزادى و آگاهى پذیرفتید.
به رفیق نسبت ندهید. چنانكه در قیامت منحرفان رو به یكدیگر كرده و مى گویند: شما بودید كه با سوگند و قدرت (به عنوان خیر و صلاح) به سراغ ما مى آمدید، ولى آنان پاسخ مى دهند: «بل لم تكونوا مؤمنین»(72) بلكه خود شما اهل ایمان نبودید ☝
ریشه ى حوادث تلخ و شیرین را در عملكرد خود جستجو كنید. «مَن عمل صالحا فلنفسه و من اساء فعلیها» وبه دیگران نسبت ندهید:
به خدا نسبت ندهید. چنانكه قرآن مى فرماید: همین كه انسان را پروردگارش آزمایش و اكرام نماید، گوید: پروردگارم مرا گرامى داشته و در شرایط دیگر گوید: پروردگارم مرا خوار كرد. «ربّ اكرمن... ربّ اهانن» امّا قرآن پاسخ مى دهد: چنین نیست بلكه خوارى شما به خاطر آن است كه به یتیم و مسكین رسیدگى نكردید. «كلا بل لا تكرمون الیتیم»(64)
به مردم نسبت ندهید. چنانكه در قیامت مستضعفان به مستكبران مى گویند: «لولا انتم لكنا مؤمنین»(65) شما مقصّرید، اگر شما نبودید، ما ایمان مى آوردیم.
به نیاكان منسوب نسازید. هنگامى كه به منحرفان گفته مى شود از آنچه خداوند نازل كرده پیروى كنید گویند: «نتّبع ما وجدنا علیه آباءنا»(66) ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته ایم پیروى مى كنیم.
به انبیا نسبت ندهید. چنانكه كفّار انبیا را مقصّر مى دانستند و به آنان مى گفتند: «انّا تطیّرنا بكم»(67) ما وجود شما را شوم مى دانیم و تمام بدبختى هاى ما از سوى شماست.
به والدین منسوب ندانید. همان گونه كه قرآن انسان را داراى اختیار دانسته و حدودى را براى اطاعت از والدین مقرّر كرده و مى فرماید: «وان جاهداك لتشرك بى ما لیس لك به علم فلاتطعهما»(68) اگر پدر و مادرت تلاش كردند كه بدون علم به سراغ غیر خدا روى، هرگز از آنان اطاعت مكن.
به معبودها نسبت ندهید. چنانكه قرآن مى فرماید: «لا ینفعكم شیئاً و لا یضرّكم»(69) این بت ها هیچ سود و زیانى به شما نمى رسانند.
به جنسیّت و مرد و زن بودن نسبت ندهید. زیرا قرآن مى فرماید: «مَن عمل صالحاً»(70) یعنى اصل عمل است، از هر كس كه صورت پذیرد.
به شیطان نسبت ندهید. چنانكه شیطان مى گوید: مرا مقصّر ندانید و ملامت نكنید، بلكه خودتان را سرزنش كنید، «دعوتكم فاستجبتم»(71) این شما هستید كه دعوت مرا با آزادى و آگاهى پذیرفتید.
به رفیق نسبت ندهید. چنانكه در قیامت منحرفان رو به یكدیگر كرده و مى گویند: شما بودید كه با سوگند و قدرت (به عنوان خیر و صلاح) به سراغ ما مى آمدید، ولى آنان پاسخ مى دهند: «بل لم تكونوا مؤمنین»(72) بلكه خود شما اهل ایمان نبودید ☝
۱.۸k
۱۹ اسفند ۱۴۰۲
