پیامبرگرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم): عُنوانُ صَ

پیامبرگرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم): عُنوانُ صَحیفَةِ المُؤمِنِ حُبُّ عَلیِّ بنِ ابی‌طالب (عَلیهِمَا السَّلام).

سرلوحة پروندة هر مؤمن [در دنیا و آخرت] دوستی و محبت علی بن ابی‌طالب (عَلیهِمَا السَّلام) است. 📚 کنزالعمال، ج ١١، ص ٦١٥

برای بررسی ارتباط دین با حبّ در روایات در ابتدا به ارتباط ذاتی که بین دین و ایمان و مسئله حبّ و محبت وجود دارد می پردازیم، سپس به دو نوع محبت که یکی محبت الاهی و دیگری حبّ شهوات است اشاره خواهیم داشت، و در عنوان بعدی به اهمیت ویژۀ حبّ اهل بیت و ائمه (ع) و نسبت مستقیم آن با ایمان می پردازیم  و در پایان به جایگاه  بغض نسبت به دشمنان خدا و پیامبر و ائمه خواهیم پرداخت.

1. ارتباط دین و حبّ

روزی رسول خدا به اصحاب خود فرمود کدامیک از دست آویزهای ایمان برای چنگ زدن محکم تر است؟ عرض کردند: خدا و رسولش آگاه تر است؛ برخی دیگر گفتند نماز؛ برخی دیگر زکاة و برخی دیگر روزه و حج و ... آن حضرت فرمود: برای همه آنچه گفتید ارزش ویژه ای است ولی مطمئن ترین دست آویز ایمان حبّ در راه خدا و بغض در راه خداست و دوست داشتن اولیای خدا و بیزاری از دشمنان خدا.[1]

2. محبّت الاهی

امام صادق (ع) فرمود: هرگاه مؤمن دلش را از دنیا خالی کند، بالا رود و شیرینی محبّت خدا را در خود بیابد و نزد اهل دنیا چنان باشد که گویی عقلش با جنون آمیخته است، حال آن که این گروه با شیرینی محبّت خدا آمیخته اند پس به غیر آن نمی پردازند.[2]

امیرالمومنین علی (ع) می فرماید: چگونه کسی ادعای محبّت خدا را می کند، حال آن که قلبش با محبّت دنیا آرام گرفته است.[3]

3. حبّ شهوات (محبّت های مذموم)

گفتیم که محبّت دنیا در مقابل محبّت خدا قرار دارد که گاهی از این دو نوع محبّت به عشق الاهی یا عرفانی و عشق های دنیوی نیز تعبیر می شود که خود شعبات مختلفی دارد. همچنان که در قرآن ذکر شده است که حبّ شهوات برای مردمان آراسته شده است که عبارتند از: 1. عشق به زن (عشق جنسی)، 2. عشق به فرزند، 3. عشق به پول (طلا و نقره)، 4. عشق به امکانات و تجملات دنیوی:

«زُیِّنَ لِلنَّاسِ حبّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنینَ وَ الْقَناطیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِکَ مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»؛ عشق به شهوات در چشم مردم آرایش یافته است، از زنان و فرزندان و همیانهای زر و سیم و اسبان نشاندار و چارپایان و کشتزار ها؛ همه اینها متاع زندگی دنیا هستند، در حالی که فرجام نیک نزد خدا است.[4]

در روایت می خوانیم: خداوند به داوود وحی کرد اصحاب خود را از دلباختگی شهوتها برحذر دار، و (از عواقب آن) بیم ده، آنها که دل به شهوات بسته‏اند قلوبشان از من محجوب و پوشیده است.[5]

4. محبّت اهل بیت و ائمه

1.4. امام صادق(ع) فرمود: هرکس اهل بیت را دوست بدارد و محبّت ما در قلبش تحقق پیدا کند چشمه های حکمت از قلب او بر زبانش جاری می شود و ایمان در قلبش تجدید می شود.[6]

پیامبر اسلام می فرماید: سرلوحه صحیفۀ مومن حبّ علی بن ابی طالب است[7]؛ همچنین می فرماید: حبّ علی ایمان و بغض او نفاق است.[8] و در مورد حضرت فاطمه (ع) می فرماید: هرکس فاطمه را دوست بدارد در بهشت است و هرکس او را دشمن بدارد در دوزخ است.[9]

5. تبری و بغض نسبت به دشمنان خدا

نشانه صدق در محبّت خدا، دشمنی با دشمنان خدا است؛ چرا که حبّ و بغض در کنار هم معنا پیدا می کنند و محبّت نسبت به دو امر ضد هم نشانه نفاق و بوالهوسی است و حکایت از دروغین بودن محبّت دارد. از همین روی در اکثر روایات مذکور که محبّت نسبت به خدا و اولیای خدا مطرح شده، بغض و تبرّی از دشمنان خدا نیز ذکر شد؛ در این جا به چند روایت دیگر اشاره می شود:

1-5. امام رضا (ع) می فرماید: کمال و نهایت دین در ولایت ما و برائت از دشمنان ما است.[10]

پی نوشت :

[1].الکافی، ج 2، ص 135
[2].همان، ص 130.
[3].غرر الحکم و درر الکلم، ص 141
[4]. آل عمران، 14.
[5].  بحار الانوار، ج1، ص 154.
[6]. همان، ج 27، ص 90.
[7]. همان، ج 27، ص 142.
[8]. همان، ج 37، ص 92.
[9]. همان، ج 27، ص 116.
[10]. همان، ج 27، ص 58.

مطالعه بیشتر در :

https://www.ziaossalehin.ir/fa/tags/نشانه-ایمان