‍ در شهریور۱۳۲۳ در جریان جنگ جهانی دوم زمانی که نیروهای م

‍ در شهریور۱۳۲۳ در جریان جنگ جهانی دوم زمانی که نیروهای متفقین تهران را اشغال کرده بودند، حسین گل گلاب تصنیف سرای معروف از یکی از خیابان های تهران میگذشت.
ناگهان میبیند که بین یک سرباز انگلیسی و یک افسر ایرانی بگو مگو شده و سرباز انگلیسی کشیده محکمی در گوش افسر ایرانی میزند.
گل گلاب از دیدنِ این صحنه به استودیوی روح الله خالقی (موسیقی دان) میرود و شروع به گریه میکند.غلامحسین بنان که آنجا بوده میپرسد ماجرا چیست و او جریان را تعریف میکند و میگوید:
کار ما به اینجا رسیده که سرباز اجنبی توی گوش نظامی ایرانی بزند. سپس کاغذ و قلم را بر میدارد و با همان حال میسراید:
ای ایران ای مرز پرگهر
ای خاکت سرچشمه ی هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی و جاودان
ای دشمن! ار تو سنگ خاره ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم...
همانجا استاد خالقی موسیقی و آهنگ این سرود را در آواز دشتی خلق میکند و بنان نیز آن را میخواند و ظرف یک هفته تصنیف "ای ایران" در یک ارکستر بزرگ اجرا میشود.
سرود «ای ایران» در مهر ماه سال ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی [دانشکدۀ افسری فعلی] و در حضور جمعی از چهره‌های فعال در موسیقی ایران خوانده شد.
از ویژگیهای شعر این سرود این است که تک‌ تک واژه‌های به کار رفته در آن فارسی است و در هیچیک از ابیات آن کلمه‌ای عربی یا غیر فارسی وجود ندارد.
دومین ویژگی سرود «ای ایران» در ساختار شعر آن است، به‌ گونه‌ای که تمامی گروه‌های سنی میتوانند آن را اجرا کنند و در تمامی مراکز آموزشی و حتی کودکستان‌ها قابلیت اجرا داشته باشد.
و سومین ویژگی‌ای که برای این سرود قائل شده‌اند، خواندن این سرود به لحاظ امکانات اجرایی است که به هر گروه یا فرد امکان میدهد تا بدون ساز و ادوات موسیقی نیز بتوان آن را اجرا کنند.
این سرود در اجرای نخست خود به‌ صورت کُر خوانده شد. اما ساختار محکم شعر و موسیقی آن سبب شد تا در دهه‌های بعد خوانندگان مطرحی آن را به‌ صورت تک‌خوانی اجرا کنند.
در بهمن ماه سال ۱۳۳۲ در نشست بین المللی کارشناسان سرودهای ملی در وین پایتخت اتریش، در چهارمین روز این نشست پس از تبادل نظر بسیار در بیانیه ای سرود ای ایران را از نظر محتوا و آهنگ، میهنی ترین و مهیج ترین سرود این نشست اعلام شد...

#سرود_ایران
#ای_ایران
#ایران
#حسین_گل_گلاب
#روح_الله_خالقی
#بنان